سید مهرداد امیرکلالی | شهرآرانیوز؛ میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در مذاکرات وین، جمعه در توئیتی نوشت: «ما در دو حیطه، شاهد برخی پیشرفتها بوده ایم؛ یکی در مذاکرات و دیگر در ارزیابیهای عمومی شرایط مربوط به مذاکرات وین. هم اکنون این ارزیابیها برای اولین بار از ماه ژوئن شامل عناصر مثبت هستند. این بدان معناست که مذاکره کنندگان واقعا پیشروی کرده اند.»
علی باقری، رئیس هیئت مذاکره کننده کشورمان در وین، نیز پیشتر روند گفتگوهای دور هشتم در چند روز گذشته را مثبت ارزیابی کرده بود. با وجود اعلام وقفه در گفتگوهای وین، رایزنیهای غیررسمی و تبادل متون در جلسات غیررسمی میان هیئتهای کارشناسی ایران با هیئتهای مستقر در وین ادامه داشت.
به گزارش «ایسنا»، منابع نزدیک به هیئت مذاکره کننده ایران اعلام کرده اند که علت کندی کار در مذاکرات، تعطیلات سال نو میلادی، اشتباهات و نواقص محتوایی و نگارشی از سوی طرفهای غربی و نیز بی میلی طرف اروپایی و آمریکا به مذاکره جدی توأم با ابتکار عمل برای کاهش اختلاف نظرهاست؛ این در حالی است که هیئت مذاکره کننده ایران از همان روز اول مذاکرات علاوه بر حضور کامل هیئتهای کارشناسی و سیاسی در حوزههای مختلف مرتبط با تحریمها و فعالیتهای هسته ای، متون پیشنهادی خود در این زمینهها را نیز ارائه کرد و تا کنون نیز هیئت ایران نشان داده که رویکردی منعطف، سازنده و مثبت در روند مذاکرات دنبال کرده است.
از سویی، به گزارش «نورنیوز»، یک منبع نزدیک به تیم مذاکره کننده ایران در وین در واکنش به برخی خبرسازیهای رسانههای غربی مبنی بر تعیین شدن ضرب الاجل در مذاکرات پیش رو گفت: هیچ ضرب الاجلی برای به نتیجه رسیدن مذاکرات تعیین نشده و موضوع اصلی برای هیئت مذاکره کننده ایرانی، احقاق حقوق ملت ایران در چارچوب توافقهای قبلی است.
او افزود: خبرسازیهایی از این دست که مبنای واقعی ندارد و صرفا با هدف تحمیل تشنج به فضای مذاکرات انجام میشود، تغییری در راهبرد هیئت مذاکره کننده ایرانی برای رسیدن به «توافق خوب» ایجاد نمیکند. دیروز هم زمان با ورود هیئتها به وین برای حضور مذاکرات، برخی رسانهها به نقل از دیپلماتهای آمریکایی مدعی تعیین ضرب الاجل برای جلوگیری از طولانی شدن مذاکرات شده بودند.
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس، در گفتگو با شبکه عربی «المنار» درباره زمان به نتیجه رسیدن مذاکرات وین گفت: مذاکرات باید زمان محدودی داشته باشد و نباید طولانی شود. اگر به مقررات بین المللی گردن نهاده شود و به تعهدات برجام عمل شود، مذاکرات طولانی نمیشود و باید زمانی معقول داشته باشد.
به تازگی درباره مذاکره مستقیم با طرف آمریکایی، سخنانی مطرح شدهاست. همین چند روز قبل و در پی رایزنی اولیانوف، نماینده روسیه در وین، و رابرت مالی، نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران، این موضوع در فضای مجازی و رسانهای داغ شد.
سعیدخطیب زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه، دیروز در نشست خبری خود در این باره گفت: آمریکاییها از زمانی که میخواستند فشار حداکثری را علیه ایران اعمال کنند، این درخواست را مطرح کرده اند و میخواستند یک عکس بگیرند. ما به آنها گفته ایم زمانی که آمریکاییها به تعهدات خود به صورت مؤثر عمل کنند، میتوانند در میز برجام به عنوان یکی از اعضای برجام حاضر شوند.
وی ادامه داد: اینکه ۴+۱ با چه مکانیزمی با آمریکا صحبت میکند و مکانیزم مشترک یا انفرادی دارد، ما به آن نه ورود میکنیم و نه درباره آن میپرسیم و این هم برای اولین بار نیست که آنها به صورت دوجانبه و چند جانبه گفتگو میکنند و مختص روسیه هم نیست.
سخنگوی وزارت خارجه تأکید کرد: آنهایی که در وین بود ه اند، میدانند ۴+۱ در ادوار گذشته نیز به صورتهای مختلف با هیئت آمریکایی گفتگو داشته است. بین ایران و آمریکا نیز مسیر مشخصی برای تبادل نظر وجود دارد. این تبادل نظر برای جلوگیری از برخی سوءتفاهمها و سوءبرداشتها به صورت مکتوب و غیررسمی از طریق هماهنگ کننده کمیسیون برجام انجام میشود.
محمدجواد جمالی نوبندگانی، نماینده پیشین مجلس، نیز اصرار ایران به مذاکره نکردن مستقیم با آمریکاییها را ناشی از عهدشکنی و خروج آنها از برجام دانست و به «نامه نیوز» گفت: اینکه آمریکاییها هر وقت دلشان خواست و به خاطر ریاست جمهوری یک نفر در آمریکا از برجام خارج شوند و هر وقت خواستند به آن برگردند، نباید بدون هزینه سیاسی و حتی حقوقی باشد. سیاست ایران این است که به آمریکا و طرفهای دیگری که شاید در آینده همین رویه را در پیش بگیرند، بفهماند که اقدامات آنان بدون هزینه نخواهد بود و این طور نیست که اگر کسی از برجام خارج شد، به راحتی به آن برگردد.
مواضع کارشناسان سیاسی و نمایندگان مجلس در این برهه از مذاکرات نیز شایان توجه است. زهره الهیان، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، درباره این دور از مذاکرات به «ایسنا» گفت: پیش بینی ما این است که احتمال موفقیت تیم مذاکره کننده هستهای ایران بسیار بالاست.
همچنین حسن بهشتی پور، تحلیلگر مسائل بین الملل، درباره تغییر فضای حاکم بر گفت وگویهای وین به «فردانیوز» گفت: اگر مذاکرات تا آخر ژانویه به نتیجه برسد، خیلی خوب است و خیلی از ایرانیها خوشحال خواهند شد، اما قرائن و شواهد نشان میدهد که اختلاف نظرها گسترده است و نیاز به گفتگو و مذاکرات مفصلتر و زمان برتر دارد تا دو طرف به نقطههای مشترک برسند.